اخیرا فیلمی از آیت الله العظمی جوادی املی درباره بازنشستگی منتشر شده و یک عده آن را دستاویزی برای تخریب رروحانیت قرار داده اند.
متن شبهه و جواب ما را بخوانید👇
🔥شبهه:
( محضر مبارک آیت الله العظمی
جوادی آملی ادام الله عمره....
سلام علیکم
در بیانات تان در مورد بازنشستگان فرمودید در اسلام مسئله ای به نام حقوق بازنشستگی وجود ندارد و آدمی تا زنده است باید کار کند و در مقابل آن کار حقوق بگیرد.
این فرمایش زیباییست....
اما قبل از اینکه به اصل عرایضم بپردازم تذکراً برای تنویر ذهن مبارکتان عرض می کنم حقوق باز نشسته نه از بیت المال است نه از بودجه مملکت و نفت و امثال ذلک است. نه از حوزه و نه از وجوهات شرعیه است و نه از جیب یا ارثیه پدری یا مادری کسی، بلکه بخشی از حقوق شخص بازنشسته است.
به اینطریق که قانونی هست که مستخدم از بدو استخدام و دریافت اولین حقوق دولت مهربان طبق قانون مقداری از حقوق آن بنده خدا را نگه میدارد و در صندوقی می ریزد تا برای زمان پیری و ناتوانی و یا از کار افتادگی یا اتمام دوره خدمت، آن پول را بتدریج به او برگردانند که به گدایی نیفتد و از آن پس انداز خود ارتزاق کرده و اموراتش را بگذراند (زیرا وقتی بیکار بشود دیگر دولت حقوقی به او نمیدهد). پس به آن شکل که در ذهن مبارک است باز نشسته از کسی یا جایی پولی نمی گیرد که بر او حرام باشد، به عبارتی از پس انداز خودش می خورد.
ضمن آنکه شاید مطلع نباشید در نظام اسلامی ایران بازنشستگی، اجباری است مگر اینکه از قشر روحانیت باشند.
اما یک موضوع که باز هم از آن بی اطلاع هستید که چنان فرمایشاتی فرموده اید و آن این است.
*پول داخل*
صندوق در اختیار دولت بوده و در تمام این مدت مسئولین با آن معامله کرده اند و سود بانکی آنرا گرفته و به حلقوم مبارک فرو برده اند و کسی اعتراضی نکرده اما اصل علت نوشتن این مطالب برای این است که شما لطفا به این دو سوال ما پاسخ بدهید:
۱--نمایندگان مجلسین شورا و خبرگان و نیز تشخیص مصلحت به اضافه ماشین گران قیمت مجانی، مسکن مجانی، دریافت وامهای میلیاردی مادام العمری... و تعاونی مجانی در خدمتشان بعد از اتمام دوره خدمتشان چرا حقوقشان مادام العمری است و قطع نمیشود؟ و شما یا دیگر آیات عظام به آنها اعتراض نکرده اند؟
۲--- افراد مبلّغ دین و مذهب از آیات عظام تا منبری و روضه خوان و......،چرا تا آخر عمراز بیت المال وحق مردم (که ذره ای راضی نیستند )دریافت میکنندو میخورند؟؟؟؟؟
مگر ادامه دهنده راه پیغمبر"ص" نیستند؟
آیا پیغمبر و امامان ما در مقابل هدایت و خواندن نماز یومیه از مردم پول میگرفتند و فقط شغلشان تبلیغ بود . بیکار بودند می خوردند و می خوابیدند؟ یا برای زندگی کار می کردند؟ و کار تبلیغی آنها و دعوت به حق وسیله ارتزاقشان بود؟ و یا شاغل بودند؟ مثلا حضرت عیسی ع مگر نجار نبود؟ داوود ع مگر آهنگر نبود؟ رسول گرامی "ص" مگر تاجر نبود؟
آیا افرادیکه امروزه در لباس آخوندی هستند و در مقابل کارشان بودجه های کلان از بیت المال میگیرند پولشان حلال است؟)
---
✍️ بازسازی شبهه
🟠 اصل شبهه
برخی افراد در واکنش به سخنان آیتالله جوادی آملی درباره بازنشستگی چنین میگویند:
- در اسلام چیزی به نام حقوق بازنشستگی وجود ندارد و انسان تا زنده است باید کار کند.
- حقوق بازنشسته از بیتالمال نیست، بلکه پسانداز خود اوست که دولت نگه داشته و بعداً بازمیگرداند.
- چرا نمایندگان و مسئولان حقوق مادامالعمر دارند و کسی به آنان اعتراض نمیکند؟
- چرا روحانیون تا آخر عمر از بیتالمال ارتزاق میکنند، در حالی که پیامبران شغل داشتند و از مردم پول نمیگرفتند؟
---
🟢 پاسخهای ما
۱. حقوق بازنشستگی
- حقوق بازنشستگی در ایران نوعی بیمه اجتماعی است؛ کارمند در طول خدمت بخشی از حقوقش را به صندوق بازنشستگی میپردازد و پس از پایان خدمت، همان سرمایه به صورت تدریجی به او بازگردانده میشود.
- فقها در رسالههای عملیه، بیمه را یک قرارداد عقلایی دانستهاند و مشروعیت آن را تأیید کردهاند. بنابراین بازنشستگی مبنای فقهی دارد و «حقوق بدون کار» محسوب نمیشود.
۲. امتیازات مسئولان
- حقوق بازنشستگی کارمندان با امتیازات مادامالعمر برخی مسئولان تفاوت دارد. خلط این دو، قیاس معالفارق است.
- اگر چنین امتیازات ویژهای وجود داشته باشد، نقد آن باید بر اساس عدالت اجتماعی و شفافیت مالی صورت گیرد، نه در قالب مقایسه با بازنشستگی کارمندان.
۳. درآمد روحانیون
- روحانیون به طور کلی از بیتالمال عمومی ارتزاق نمیکنند. منابع مالی آنان عبارت است از:
- خمس و وجوهات شرعی: اموال امام معصوم (ع) که با اذن فقها برای اداره حوزه و معیشت طلاب مصرف میشود.
- حقوق کارمندی: برخی روحانیون در دانشگاهها، مدارس یا نهادهای رسمی مشغولاند و حقوقشان مثل سایر کارمندان است.
- مشاغل آزاد: گروهی پزشک، تاجر، نویسنده یا مدیر فرهنگی هستند.
- کمکهای مردمی: بخشی از هزینههای زندگی برخی روحانیون از طریق نذورات یا کمکهای داوطلبانه مردم تأمین میشود.
- بنابراین نمیتوان گفت روحانیون «بیکار» هستند و بدون کار پول میگیرند؛ دریافتی آنان مبتنی بر کار و فعالیت علمی، تبلیغی یا شرعی است.
---
🔴 مغالطات موجود در شبهه
- خلط میان بیتالمال و وجوهات شرعی: وجوهات شرعی بیتالمال عمومی نیست.
- تعمیم ناروا: همهی روحانیون یا همهی مسئولان به یک شکل معرفی شدهاند، بدون تفکیک موارد سالم و ناسالم.
- احساسگرایی : استفاده از عباراتی مثل «به حلقوم مبارک فرو بردهاند» برای تحریک احساسات مخاطب.
- قیاس معالفارق: مقایسه بازنشستگی کارمندان با امتیازات سیاسیون.
- حمله به شخص : نسبت دادن «بیاطلاعی» به یک مرجع به جای نقد علمی سخن.
- دوگانهسازی کاذب : یا باید مثل پیامبران کار یدی داشت یا دریافت حقوق حرام است؛ در حالی که میتوان کار علمی/تبلیغی داشت و حقوق مشروع دریافت کرد.
---
✨ نتیجه
- حقوق بازنشستگی مشروعیت فقهی دارد و نوعی بیمه اجتماعی است.
- امتیازات مادامالعمر مسئولان باید جداگانه نقد شود و با بازنشستگی کارمندان خلط نشود.
- درآمد روحانیون از وجوهات شرعی، کارمندی، مشاغل آزاد یا کمکهای مردمی است و نمیتوان آنان را «بیکار» دانست.
- متن شبهه بیشتر بر پایهی احساسات و مغالطات خطابی نوشته شده تا استدلال علمی.
✍ حاج فتحی
مقدمه
