مقلیدین مراجع عظام موظف هستند وجوهات شرعیه خود را یا به مرجع تقلیدشان و یا وکلای ایشان در امور حسبیه که تصریح به وکالت ایشان شده و اذن کتبی و یا شفاهی معتبر دارند، پرداخت کنند.
وکلا وظیفه دارند این وجوهات را به دفتر مرجع تحویل دهند و فقط می توانند طبق سهمی که اذن از مرجع دارند (مثل یک چهارم، یک سوم و یا یک دوم) در مصارف شرعی، خرج نمایند لذا خرج وجوهاتی که مقلدین می پردازند در غیر موارد یاد شده جایز نیست و در صورت علم مقلد به این که وکیل درست خرج نمی کند، برئ الذمه نخواهد بود.
آیا وکلای مرجع تقلید می توانند خمس را ببخشند؟
آیا وکلای مرجع باید قبض مرجع را به خمس دهندگان بدهند؟
در خصوص سؤالات یاد شده چند استفتاء تقدیم می گردد:
سؤال 265: آیا وکلای حضرتعالی یا اشخاصی که وکیل در اخذ حقوق شرعی نیستند، مکلّف به دادن قبض رسید سهمین به پرداخت‌کنندگان آن هستند یا خیر؟
ج) کسانی که حقوق شرعی خود را به وکلای محترم ما یا به اشخاص دیگر به قصد وصول به دفتر ما میدهند، از آنها قبضی را که دارای مهر ما میباشد، مطالبه کنند.
سؤال: 266: در چه مواردی بخشیدن خمس به کسی که آن را میدهد، جایز است؟
ج) سهم مبارک امام (علیه السلام) و سهم سادات، قابل بخشش نیست[1].
توضیح:
در خصوص این پاسخ مسئولین بخش وجوهات دفتر مقام معظم رهبری تصریح دارند که هیچ کدام از وکلای معظم له حق بخشیدن خمس ولو به واسطه های روحانی ندارند. نهایت به اندازه اذنی که دارند مثل یک سوم، می توانند به واسطه ها مبلغی را پرداخت کنند.
سؤال 5227: محضر مبارک یگانه رهبر مجاهد و فداکار اسلام، حضرت آیت الله العظمی آقای خمینی، دام ظله العالی علی رؤوس المسلمین
محترماً؛ به عرض مبارک می رساند که اشخاصی هستند پول سهم امام علیه السلام را جمع می کنند و بعضی از آن ها وکالت نامه از حضرت عالی دارند و بعضی وکیل از وکیل هستند و عدّه ای هم وکالت نامه ندارند و می گیرند و رسید پول سهم امام علیه السلام را نمی آورند، آیا به این اشخاص، پول سهم امام علیه السلام را بدهند یا خیر؟ و آن مقدار که به این گونه اشخاص داده اند ذمۀ آن ها بری ء است یا خیر؟
ج) بسمه تعالی، به کسانی که وکالت از این جانب ندارند وجوه شرعیه ندهند و اگر دادند بری ءالذمه نمی شوند و به کسانی که وکالت دارند، بدهند و قبض رسید مطالبه کنند؛ اگر قبض رسید این جانب را ارائه ندادند، وجوهی که دادند، مطالبه از آن ها کنند و پس از آن به آن ها وجوه ندهند که بری ءالذمه نمی شوند[2].
